نمایش محتوا
جَهرُم یکی از شهرستان های استان فارس در ایران است. جمعیت این شهرستان در سرشماری نفوس و مسکن سال نود و پنج ۲۲۸۵۳۲ نفر بوده‌است و تقریباً دین و مذهب تمامی مردم این شهر مسلمان و پیرو مذهب شیعه هستند.
مشاهیر شهرستان
آیت اللّه سید عبدالحسین نجفی (ره)
آیت اللّه سیدابراهیم حق شناس (ره)
آیت الله سید حسین آیت‌اللهی (ره)
آیت الله حسین شب‌زنده‌دار جهرمی (ره)
باربد - موسیقی‌دان، شاعر و خواننده دوران ساسانی
خواجه نصیر ثانی - شاعر سده ۱۲
شهرستان جهرم از جمله شهرهایی بود که جرقه‌های انقلاب اسلامی در آن از اوایل آغاز نهضت سید روح‌الله خمینی در سال ۱۳۴۲ زده شد، به‌طوری‌که حکومت پهلوی مجبور شد نام جهرم را جزء یازده شهری قرار دهد که در آن حکومت نظامی اعلام کرد. در جریان تظاهرات مردم جهرم در دوره انقلاب اسلامی ۱۱ نفر به شهادت رسیدند. در تاریخ دهم فروردین ۱۳۵۷ مردم جهرم به خاطر چهلم مردم تبریز قیام کردند؛ و به دنبال این واقعه چهل روز بعد مردم ۲۱ شهر ایران تظاهرات گسترده‌ای را به خاطر بزرگداشت چهلم شهدای جهرم انجام دادند،با توجه به عقبه فرهنگی ، مذهبی مردم جهرم و روحیه ی دشمن ستیزی و ولایی ، این شهرستان حدود 1200 شهید والا مقام را تقدیم انقلاب اسلامی کرده است.
نقش مردم جهرم در جنبشها
در نهضت تنباکو که از آن به عنوان مقدمه انقلاب مشروطه یاد می‌شود، مردم جهرم نقش مهمی را ایفا نمودند. آنچه از این مقطع تاریخی نقل شده‌است، حاکی از پیوند آگاهانه مردم و علما این دیار در حمایت از فتوای ضد استعماری تحریم تنباکو است. در مرکز اسناد ایران آمده‌است: مردم جهرم با شنیدن فتوای میرزای بزرگ و خبر تحریم خرید و فروش و استعمال تنباکو، پرچم مبارزه علیه انحصار فروش تنباکو را برافراشتند و ضمن ممانعت از ورود نمایندگان کمپانی رژی به جهرم، از فروش تنباکو خودداری نمودند و جنبش ضد رژی را پس از تهران و تبریز بوجود آوردند و تأثیر مثبتی در حوادث مشروطیت و تحولات پس از آن به جای گذاشتند. با نگاهی به سوابق و مستندات تاریخی جریان ملی شدن صنعت نفت و قیام پانزده خرداد، می‌بینم که مساجد و اماکن مذهبی جهرم، همواره کانون بیداری و مقاومت و اعتراض در برابر حکام بوده و روحانیت این شهر با برخورداری از مقبولیت و حمایت مردمی محور این جریانات بوده‌اند. اسناد مراوده و نامه‌های برخی از علمای جهرم با آیت اله کاشانی در جریان ملی شدن صنعت نفت و کفن پوشی مردم جهرم در قیام ۱۵ خرداد، سند گویایی بر نقش تأثیرگذار جهرم در جریانات سیاسی معاصر است.
جهرم در شاهنامه
نام جهرم ۸ بار در شاهنامه فردوسی تکرار شده‌است. به گفته فردوسی، وقتی که اسکندر مقدونی به ایران حمله می‌کند و ایرانیان را شکست می‌دهد، «دارا» به جهرم فرار می‌کند؛ «جهاندار دارا به جهرم رسید». طبق شاهنامه، مهرک نوشزاد هم زاده شهر جهرم بوده‌است؛ که این ابیات به شرح زیر است:
| پس آمد سکندر سوی قادسی جهانگیر تا جهرم پارسی به جهرم یکی بد کی نژاد کجا نام او مهرک نوشزاد به جهرم چو نزدیک شد پادشا نهان گشت از او مهرک بی وفا ز جهرم بیامد به ایوان شاه ز هر سو بیاورد بی مر سپاه جهاندار دارا به جهرم رسید که آنجا بدی همه گنجها را کلید ز جهرم فرخزاد را خواندند بدان تخت شاهیش بنشاندند چو منذر به نزدیک جهرم رسید به آن دشت بی آب لشکر کشید به منذر چنین گفت کای رایزن به جهرم کشیدی ز شهر یمن |
آثار تاریخی
بنا به گزارش سازمان میراث فرهنگی کشور تعداد ۵۶ اثر و ابنیه تاریخی در این شهرستان به ثبت رسیده‌است که تعدادی از آثار مربوط به دوره‌های قبل ازاسلام و تعدادی نیز مربوط به دوره‌های بعد از اسلام در این شهرستان احداث شده‌است. از معروفترین آثار بجا مانده از دوره‌های پیش از اسلام قلعه گبری است که بر روی دامنه شمالی کوه البرز و بر روی تپه‌های شمال غربی شهر قرار دارد. مقبره جاماسب از دوره سامانی، بند و بست در فاصله ۵/۵ کیلومتری جهرم از دوره ساسانی که برای مهار کردن آب استفاده می‌شده و چهار طاقی علویه از دوره سامانی. و همچنین از آثار بعد از اسلام می‌توان به نمونه‌های زیر اشاره کرد:
- غار سنگتراشان بزرگ‌ترین غار دست ساز جهان
- مقبره شاهزاده فضل بن موسی بن جعفر (ع) جهرم شماره ثبت در آثار ملی: ۱۰۰۴
- قدمگاه جهرم شماره ثبت در آثار ملی: ۱۳۱۹
- بازار جهرم شماره ثبت در آثار ملی: ۹۵۰
- مقبره جاماسب حکیم شماره ثبت در آثار ملی: ۹۸۶
- مسجد و مدرسه خان جهرم شماره ثبت در آثار ملی: ۹۶۰
- مسجد جامع جهرم شماره ثبت در آثار ملی: ۹۸۷
- آتشکده چهارطاقی قطب‌آباد شماره ثبت در آثار ملی: ۹۸۸
- کاروانسرای مخک (۲) جهرم شماره ثبت در آثار ملی: ۶۷۸۲
- بقعه شیخ خلیفه جهرم شماره ثبت در آثار ملی: ۶۷۸۳
- کاروانسرای مخک (۱) جهرم شماره ثبت در آثار ملی: ۶۷۸۴
- سد بند و بست جهرم شماره ثبت در آثار ملی: ۶۷۸۵
- چهار طاقی سیمکان شماره ثبت در آثار ملی: ۶۷۸۶
- دروازه پیر شبیب جهرم شماره ثبت در آثار ملی: ۶۷۸۷
- امامزاده اسدالدهر جهرم شماره ثبت در آثار ملی: ۶۷۸۸
- کاروانسرای آسمانجرد جهرم شماره ثبت در آثار ملی: ۷۲۰۱
- تل قلعه جهرم شماره ثبت در آثار ملی: ۷۲۰۲
- چهار طاقی زاغ جهرم شماره ثبت در آثار ملی: ۷۲۰۳
- تل نقاره خانه شهر خضر جهرم شماره ثبت در آثار ملی: ۷۲۰۴
- تل زاغ جهرم شماره ثبت در آثار ملی: ۷۲۰۵
- پل گچی اسفل جهرم شماره ثبت در آثار ملی: ۷۲۰۶
